مشکلات تخریب جنگلها و ارائه راهکارهای مناسب برای حفظ آن

(با رویکرد جلوگیری از به وجود آمدن سیل همانند سیل دهنه محمد آبادکتول و زرین گل)

 یوسف زنگانه، کارشناس ارشد مدیریت دولتی

جنگل، هدیه خدایی و نخستین دوست بشر به شمار می‌رود. هیچیک از پدیده‌های طبیعت به اندازه جنگل در زندگی آدمیان نقش اساسی و سازنده ندارند. انسان آغازین تنها در پناه جنگل توانستند به حیات و ادامه حیات خود ادامه دهد. بدین سان احترام به درختان و احساس دوستی نسبت به آنها پدیده‌ای است که منشا بسیار دیرین در سرشت انسانها دارد.

امروزه بحث منعبع طبیعی و محیط زیست از جمله مسائلی است که در بسیاری از محافل علمی جهان و حتی مجلات و روزنامه ها به وفور دیده و شنیده می شود و در اکثر موارد هشدارها جدی و در مورد تخریب منابع طبیعی و محیط زیست و به خطر افتادن قابلیت سکونت کره زمین است. پژوهش هایی که در چند ساله اخیر صورت گرفته و تغییرات عظیمی که در شرایط طبیعی کره زمین به وقوع پیوسته بیانگر آن است که کره زمین در حال گرم شدن و جنگل های آن در حال نابودی است. لایه ازن که کره زمین را از گزند اثرات زیانبار اشعه ماورای بنفش خورشید محفوظ می دارد روز بروز نازکتر می شود و احتمال بروز انواع سرطان ها را افزایش می دهد. قدرت تولید مواد غذایی در سطح جهان به علت فرسایش خاک و بهره برداری بی روبه از زمین و آب در حال کاهش است. بسیاری از شهرهای بزرگ هوایی فوق العاده آلوده دارند، هوایی پر از دی اکسید کربن و ترکیبات سرب و گوگرد که همگی برای سلامتی انسان مضرند. فراوانی و تشدید سیلاب ها بویژه در سال های اخیر حکایت از بروز اوضاع نابسامانی دارد که بر سر منابع طبیعی تجدید شونده آمده است. این در حالی است که هر سال تقریباً 17 میلیون هکتار از جنگل های جهان یعنی منطقه ای برابر مساحت کشور اطریش از بین می روند. در حالیکه این جنگل ها سهم قابل توجهی در تولید اکسیژن، پالایش هوا، جلوگیری از فرسایش خاک و بروز سیلاب دارند.

مشکلات تخریب جنگلها

دخالت در اکوسیستم جنگل بصورت غیر اصولی در هر محیطی مشکلاتی را ببار می آورد که عبارتند از:

1- بهم خوردن تعادل زیست محیطی مناطقی که جنگل در آن قرار دارند.

2- کاهش آب رود خانه ها ، جویبارها چشمه ها که از مناطق جنگلی سرچشمه می گیرند.

3- افزایش رسوبات رودخانه ای و پر شدن سدها و کاهش عمر آنها.

4- وقوع زمین لغزشها و انواع حرکات دامنه ای.

5- کاهش میزان تولیدات جنگلی و بدنبال آن کاهش اشتغال ناشی از آن و کاهش درآمد.

6- فرسایش خاک.

7- گسترش بیابانها و حرکت شن های روان در مناطق خشک.

8- کاهش علوفه برای دامها.

9- از بین رفتن پناهگاه جانوران مختلف که در جنگل زندگی می کندو نهایتاً از بین رفتن گونه های مختلف جانوری.

10- کاهش حاصلخیزی خاک.

11- افزایش میزان گازهای گلخانه ای و تشدید آلودگی هوا و تخریب لایه ازون و نهایتاً گرم شدن زمین.

12- کاهش میزان بارندگی و لطافت هوا در یک محیط.

13- کاهش درامد اقتصادی حاصل از توریسم.

14- افزایش بیماری های تنفسی، قلبی، روانی و... ناشی از آلودگی های مختلف.

15- کاهش گیاهان دارویی.

16-کاهش تولیدات کشاورزی بواسطه کم شدن آب و عدم حاصل خیزی خاک.

17-کاهش انرژی الکتریکی به جهت کاهش آب رود خانه ها.

18- کاهش باران های محلی ناشی از در ختان و گسترش بیابانها.

راهکارهای مناسب برای حفظ جنگلها

1- ترویج فرهنگ جنگل داری و جنگل کاری و حفظ منابع جنگلی در بین مردم.

2- جلب مشارکت مردم و دولت در حفط و احیاء و توسعه منابع طبیعی.

3- احیاء اراضی بیابانی و کویری و جلوگیری از حرکت ماسه های روان.

4- کاهش خسارات به محصولات کشاورزی با ایجاد باد شکن در حاشیه مزارع.

5- کاهش بهره بردارِی های غیر اصولی از جنگل های صنعتی کشور.

6- ایجاد اشتغال از طریق تولید نهال، توسعه جنگل و صنایع تبدیلی.

7- استفاده از تفرجگاه های طبیعی مانند جنگل ها، کوهستان ها و ... در توسعه اکوتوریسم با شیوه های درست.

8- بهره برداری صحیح و اصولی از جنگل.

9- تهیه و اجرای دقیق طرح های جنگل داری.

10- جایگزینی و پایین آوردن مصرف چوب.

11- گسترش طرحهای آبخیزداری.

12- کنترل لغزش های زمین و جلو گیری از پدیده های بیابان زایی.

13- تشکیل گروهای حمایت از جنگل که بتواند در مواقع ضروری مانند خطر آتش سوزی به کمک جنگل بشتابند.

14- تولید بذر و افزایش نهال های بومی مناطق جنگلی و کاشت آنها.

15- جلوگیری از قاچاق چوب.

16- جلوگیری از قطع بی رویه و بطور گسترده جنگل جهت استفاده از چوب یا زمین کشاورزی.

17-  انتقال تکنولوژی ساختمان سازی از شهرها به روستا ها تا آنها مجبور نباشند از درخت برای ساختن منزل مسکونی استفاده کنند و کمکهای مالی به اینگونه روستاها.

18- رساندن انواع سوخت به روستاها تا آنها از چوب جنگل استفاده نکنند.

19- تامین علوفه برای دام های روستائیان تا آنها مجور نباشند از شاخه های درختان یا پوست آنها استفاده کنند.

لینک های طلایی :